Саха сиригэр 2011 сылтан оскуолаларга «Школьные службы примирения» бырайыак улэлээн, профилактическай учуокка турар уерэнээччилэр ахсааннара 20% аччаабыт. Бу бырайыагы республикатаа5ы ыччат социальнай-психологическай ейебулун киинэ ырытан оцорон олоххо киллэрэр. Улахан ейебулу Саха Республикатын ыччатын министерствота оцорор. Бугуццу куццэ 10-тан  тахса сулууспа Дьокуускай куорат, Мэцэ Хацалас, Нам, Хацалас  оскуолаларыгар уонна биьиги оскуолабытыгар  улэлиир.        
    Быйылгы уерэх дьылыгар С.П. Данилов аатынан Бэрдьигэстээх орто оскуолатыгар бырайыакка киирсэн  улэтин са5алаата. Социальнай бырайыак сурун сыала-соруга сааьын ситэ илик о5олорго буруйу оцорууларын  сэрэтии.  Оскуола5а  «учуутал-уерэнээччи», «уерэнээччи-уерэнээччи» ыккардыларыгар тахсар араас конфликтнай быьыылары –майгылары туоратыыга, буруйу оцорбут, сыыьа быЬыыламмыт уерэнээччилэргэ эйэлэьии программата, челугэр туьэрии суут-сокуон нецуе улэтэ барыа5а. Бу улэни анал программа5а уерэммит, психологическай тренинг ааспыт 7-10 кылаас уерэнээччилэрэ, ол эбэтэр медиатордар дьарыктаныахтара. Уерэнээччилэр медиатор оруолун  толорон, биир саастылаахтырыгар кемелеьен, «о5о-о5о5о» принцибинэн, «тэц-тэцнээххэ» технологиянан барар.                 
  Сулууспа салайааччытынан Санникова А.Н. уерэх процеьын кыттыылаахтарын бырааптарын кемускээьиццэ боломуочунай, куратордарынан  Чемезова Л.И.социальнай педагог, Леонтьева А.С. психолог, Герасимов А.И. обществознание учуутала буолаллар. Сэтинньи 27 кунугэр сулууспа уеруулээх аьыллыыта буолла. Медиатор о5олорго  удостоверениялары уерэх управлениятын отделын начальнига Степанова А.М. туттарда уонна  бырайыак ситиьиилээхтик улэлээн, элбэх о5олору хабан, улуус оскуолаларыгар  тирэх киин буоларыгар ба5арда.  Ыччат социальнай –психологическай ейебулун  киинин Горнайдаа5ы филиалын психолога Дьяконова Д.С.  билсиьиигэ, кэпсэтиигэ психологическай тренинг ыытта. Оскуола директора А.А. Гаврильева сулууспа улэтигэр ейебул, усулуобуйа оцорорун этэн туран, медиатордарга  ситиьиилээх дьон буолалларыгар ба5арда.  Бэйэни салайыныы о5о тэрилтэтин   активистара саца тэриллибит о5о тумсуутугэр бииргэ улэлииллэригэр санааларын холбоотулар. Инникитин «Школьная служба примирения» бырайыак ситиьиилээхтик олоххо киирэн, медиатордарга уонна сулууспа куратордарыгар кедьуустээх улэни ба5арабыт.  
        Боря Ефремов Бэрдьигэстээх орто оскуолатын «Эдэр журналист» куруьуок юнкора, 7г кылаас уерэнээччитэ, медиатор.